Ο πράκτορας της Στοάς του Λονδίνου Τρικούπης και η αλήθεια για την εκτέλεση του Καμαρινού

Ο πράκτορας των Άγγλων Σπυρίδων Τρικούπης στην πλαστή ιστορία της Επαναστάσεως που συνέγραψε στο πλαίσιο των καθηκόντων του ως τέκνου της Στοάς του Λονδίνου και του πράκτορα ανέφερε ψευδώς και χωρίς καμιά απολύτως απόδειξη ότι πάνω στον νεκρό Καμαρινό βρέθηκε επιστολή του Καποδίστρια προς τον Πετρόμπεη.

Τα ψέματα του Τρικούπη διέψευσε ο αυτόπτης μάρτυρας, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ, που καταγόταν απὸ την Στεμνίτσα και ο οποίος σπούδασε στο Γυμνάσιο της Χίου και μετά πήγε στην Οδησσὸ όπου έμενε πλησίον του Ηλία Μάνεση Τσάκωνα, που ήταν επικεφαλής της Εταιρείας μαζί με τον Καλαβρυτινό Ιωάννη Αμβρόσιο, και γνώριζε την αλληλογραφία των δυο με τον Καποδίστρια και με τον πρίγκηπα Αλέξανδρο Υψηλάντη. Ο Παπαθανασόπουλος που γνώριζε πολλά έγραψε τα ακόλουθα διαψεύδοντας την Στοά , και τον ρουφιάνο των Άγγλων.

«Ὁ κ. Σ. Τρικούπης γράφει καὶ πιστεύει, ὅτι εἰς τὸν φονευθέντα Καμαρινὸν εὑρέθησαν καὶ ἐπιστολαὶ τοῦ Ἰ. Καποδίστρια πρὸς τὸν
Π. Μαυρομιχάλην, αἱ ὁποῖαι ἔλεγον νὰ μὴ γείνῃ ἡ ἐπανάστασις κλπ. Ἀλλ᾿ ἀπατᾶται κι᾿ ἐδῶ ἀναμφιβόλως ἀπὸ ἄγνοιαν, διότι ἔδωκε πίστιν εἰς τοὺς μὴ ἀξιοπίστους, καὶ ἐξιστόρησεν εἴς τινα χωρία τοῦ συγγράμματός του γεγονότα ὅλως ἀνύπαρκτα, καὶ εἰς ἄλλα πάλιν πολὺ παραμορφωμένην ἔχοντα τὴν ἀλήθειαν, ὥστε ὅσοι ἐπιζῶσιν εἰσέτι ἐξ ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι ἐχρημάτισαν αὐτόπται καὶ μάλιστα ἐνεργοὶ τῶν τοιούτων ἀναγινώσκουσι τοὺς μύθους του καὶ γελοῦν.
Ὁ Ἰ. Καποδίστριας, ὡς ἐκ τῆς θέσεώς του, ἔβλεπε περισσότερον ἀπὸ κάθε ἄλλον Ἕλληνα τὴν τῆς τότε ἐποχῆς γενικὴν πολιτικὴν τῆς Εὐρώπης, ἡ ὁποία ἀπέβλεπεν εἰς τὸ νὰ ὑποστηρίξωσι καὶ νὰ κραταιώσωσι τὴν Τουρκίαν, καὶ ὡς ἐκ τούτου ἐφοβεῖτο πολὺ περισσότερον ἀπὸ κάθε ἄλλον τὴν ἐπιτυχίαν τῆς Ἑλληνικῆς ἐπαναστάσεως, καὶ διὰ τοῦτο ἔλεγε καὶ ἔγραφεν εἰς τὰς ἐπιστολάς του ἐν Ἑλλάδι ὢν, ὅτι «διὰ θαυμάτων ἐσώθη ἡ Ἑλλάς».
Ἀφ᾿ ἑτέρου ἡ καταφλεγομένη καρδία του ἀπὸ τὸν Ἑλληνικὸν ἐθνισμὸν καὶ ἀπὸ τὸν ὑπὲρ ἐλευθερίας ἔρωτα τὸν ἔσπρωξαν εἰς τὸ κίνημα τῆς ἐπαναστάσεως τοῦ Ἔθνους του, καὶ ἔλαβε τὸ οὐσιωδέστερον μέρος εἰς τὰς πράξεις τῆς Φιλικῆς Ἑταιρίας.
Καὶ τίς ἐξ ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι ἔβλεπον τὰς πρὸ τῆς ἐπαναστάσεως πράξεις του καὶ τὰ κινήματά του, καὶ ἀνεγίνωσκε τὰς πρὸς τοὺς ἐν Βουκουρεστίῳ, Ἰασίῳ καὶ ἀλλαχοῦ ἐπισημοτέρους ὁμογενεῖς μας ἐπιστολάς του δύναται ν᾿ ἀμφιβάλλῃ περὶ τούτου;
Ὅτι ὅμως ὁ Καποδίστριας μήτε ἐξετίθετο, μήτε εὐκόλως ἐφανεροῦτο εἰς ἀργυρολόγους τινὰς, φανατικοὺς καὶ ἄλλους ἀκολάστους ἑταίρους, ἐμπορευομένους τὰ τῆς Ἑταιρίας, ἀνιδέους δὲ πάσης πολιτικῆς, τοῦτο εἶναι βέβαιον, καθόσον ἐγνώριζεν, ὅτι ἤθελε βλάψει τὴν ἐπανάστασιν καιρίως ἂν ἄλλως ἔπραττεν.
Ἐκεῖνο δὲ, τὸ ὁποῖον ὁ Καποδίστριας πάρα πολὺ ἐφοβεῖτο, ἦτο μήπως ἡ φιλότουρκος τότε πολιτικὴ τῆς Εὐρώπης παραμορφώσῃ τὴν ἀλήθειαν, καὶ κάμῃ τὴν Ἑλληνικὴν ἐπανάστασιν ὡς κίνημα Ρωσσικὸν, καὶ διὰ τοῦ ἐπιχειρήματος τούτου κατασβέσωσιν αὐτὴν διὰ τῶν ὅπλων ἅμα ἐκραγεῖσαν• ἀλλ᾿ εἰς τοιοῦτον τρόπον ἀπέδειξεν εἰς τὴν τότε ἐν Γερμανίᾳ γενομένην σύνοδον τῶν βασιλέων καὶ ἐβεβαίωσε τὸν κόσμον, ὅτι ἡ Ἑλληνικὴ ἐπανάστασις ἦτον ἁπλῆ ἀγνὴ καὶ ὅλως διόλου Ἑλληνικὴ, ὥστε δὲν ἄφησε τὴν ἐλαχίστην λαβὴν, εἴτε πρόφασιν, ἢ ἀμφιβολίαν εἴς τινα περὶ τούτου, καὶ ἀφοῦ κατώρθωσε τοῦτο, ἐδόθη ἔπειτα καταγινόμενος ἀνενδότως εἰς πλείστας ἄλλας ἐργασίας πρὸς εὐόδοσιν τοῦ σκοποῦ τοῦ Ἑλληνικοῦ ἀγῶνος.
Ὁ δὲ ῥηθεὶς Καμαρινὸς, περὶ οὗ ὁ λόγος, ἐπορεύθη εἰς Ρωσσίαν τῷ 1819, καὶ αὐτοπροσώπως εἴδομεν αὐτὸν εἰς Ὀδησσὸν, κατοικοῦντα ἐν τῇ οἰκίᾳ τοῦ μεγαλεμπόρου Ἠλία Μάνεση Πελοποννησίου•
ὁ δὲ σκοπὸς ὅλος τοῦ ταξειδίου του ἦτο νὰ δοθῶσιν εἰς αὐτὸν χρήματα νὰ πληρωθοῦν, ὡς ἔλεγε, μισθοὶ εἰς τοὺς Μανιάτας νὰ πολεμήσωσι τοὺς Τούρκους, καὶ ν᾿ ἀγορασθῶσι τὰ ἀναγκαῖα πρὸς τὸν πόλεμον.
Ἡ δὲ Φιλικὴ Ἑταιρία, ἡ ὁποία δὲν εἶχε τίποτε παραλείψει εἰς τὸ νὰ ἐνθαρρύνῃ τοὺς πάντας πρὸς τὸν μελετώμενον σκοπὸν, εἶχε σὺν τοῖς ἄλλοις κηρύξει καὶ τοῦτο, ὅτι δηλαδὴ ἡ Ἀρχὴ, ἤγουν ἡ Βασιλεία τῆς Ἑταιρίας, ἦτον μὲν εἰς ὀλίγα πρόσωπα γνωστὴ, ἀλλ᾿ αὕτη εἰς ὅλους τοὺς ἄλλους ἐσύμφερε νὰ ᾖναι ἄγνωστος μέχρι τῆς ὥρας καθ᾿ ἣν θέλει λάβει τὴν κυβέρνησιν τῶν πραγμάτων τῆς Ἑλλάδος.
Ἑπομένως ὁ ῥηθεὶς Καμαρινὸς ἐπίστευεν, ὅτι ἡ ἄγνωστος αὕτη ἀρχὴ εἶναι εἰς τὴν Ρωσσίαν, καὶ ὅτι αὕτη ἤθελε δώσει πρὸς αὐτὸν τὸν θησαυρὸν, τὸν ὁποῖον ἐζήτει.
Ὁ δὲ πολλὰ ἔμφρων καὶ πολλὰ ἐνθουσιασμένος ὑπὲρ τῆς ἐλευθερίας τοῦ Ἔθνους Ἠλίας Μάνεσης ἀρκετὰ συναναστραφεὶς καὶ γνωρίσας ἐν αὐτῇ τῇ οἰκίᾳ του τὸν Καμαρινὸν, ἠθέλησε νὰ τὸν ἀποτρέψῃ διὰ νὰ μὴν πορευθῇ εἰς Πετρούπολιν, ἀλλὰ νὰ δώσῃ πρὸς αὐτὸν ὀλίγα χρήματα καὶ νὰ ἐπιστρέψῃ, καὶ τοῦτο ἔπραττεν, ἐπειδὴ ἔβλεπεν, ὅτι τοιοῦτος ὢν ὁ Καμαρινὸς, ἤθελε βλάψει πολυειδῶς τὰ πράγματα τῆς Ἑταιρίας, ἀλλὰ δὲν ἠδυνήθη νὰ τὸ κατορθώσῃ, καὶ τοῦτο τὸ γνωρίζει καὶ ὁ συγκατοικήσας τότε μετὰ τοῦ Καμαρινοῦ ἐν τῇ οἰκίᾳ τοῦ Ἠλία Μάνεση ταγματάρχης Κ. Παπαθανασίου.
Ὁ δὲ Καμαρινὸς ἀναχωρήσας ἐκ τῆς Ὀδησσοῦ, καὶ φθάσας εἰς Πετρούπολιν ἐγένετο δεκτὸς πολλὰ φιλοφρόνως ἀπὸ τὸν Καποδίστριαν, ὁ ὁποῖος καὶ χρήματα πολλάκις ἔδωκε πρὸς αὐτὸν, καὶ καθ᾿ ἑκάστην σχεδὸν τὸν ἐδέχετο καὶ συνωμίλει μετ᾿ αὐτοῦ, καὶ τοῦτο τὸ γνωρίζει καὶ ὁ ταγματάρχης Γ. Μαλάμος, ὅστις εὑρίσκετο τότε ἐν Πετρουπόλει παρὰ τῷ Καποδίστριᾳ.
Δὲν τοῦ ἔδωκεν ὅμως οὗτος καὶ τὸν θησαυρὸν, τὸν ὁποῖον ἐζήτησε καθόσον εἶδε καὶ αὐτὸς τὸν ἄνθρωπον καὶ τὴν σπατάλην του καὶ τὴν λοιπὴν διαγωγήν του.
Εἶναι δὲ πολὺ πιθανὸν νὰ εἶχε καὶ γράμμά τι τοῦ Π. Μαυρομιχάλη πρὸς τὸν Καποδίστριαν, ἀλλ᾿ οὗτος μήτε γράμματα ἔδωκεν εἰς τὸν Καμαρινὸν μήτε σπουδαῖόν τι ἐξεμυστηρεύθη πρὸς αὐτόν.
Τοῦτο εἶναι βεβαιότατον, καὶ τὸ γνωρίζουν ὅλοι οἱ ὁμογενεῖς μας,
οἱ εὑρεθέντες τότε ἐν Πετροπόλει, καὶ οἱ ὄντες παρὰ τῷ Καποδίστριᾳ, διότι ὁ Καμαρινὸς καὶ ἐν αὐτῇ τῇ Πετρουπόλει διὰ νὰ βιάσῃ, ὡς ἐνόμιζε, τὸν Καποδίτριαν νὰ δώσῃ εἰς αὐτὸν θησαυρὸν, τὸν ἐφοβέριζεν, ὅτι θέλει ἐπιστρέψει νὰ ματαιώσῃ τὴν ἐπανάστασιν, ἐπειδὴ ἐννόησεν, ὅτι ἦτο ψευδὴς, καὶ ὅτι δὲν εἶχεν ἀρχηγὸν τὸν Αὐτοκράτορα τῆς Ρωσσίας, ὁ ὁποῖος ἤθελε δώσει εἰς αὐτὸν τὸν ὁποῖον ἤλπιζε νὰ λάβῃ θησαυρόν.
Οὕτω μετὰ τὰς τοιαύτας ἀπειλὰς ὁ Καμαρινὸς ἀνεχώρησεν ἀπὸ τὴν Πετρούπολιν, καὶ καθ᾿ ὁδὸν ἐφονεύθη ἀπὸ τοὺς ἑταίρους τῆς ἑταιρίας».