Κυριακή 5 Ιουλίου 2020

H ναυμαχία του Τσεσμέ και ο Ιωάννης Βαρβάκης

Ελαιογραφία του Ιβάν Αιλαζόβσκι του 1848 αφιερωμένη στην ιστορική νίκη του Ρωσικού Ναυτικού στον Τσεσμέ.

1770. Κατά τον ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1768-1774 στις 24 Ιουνίου / 5 Ιουλίου διεξήχθη στο στενό ανάμεσα στη Χιο και την Μικραιστικη Ακτή η ναυμαχία του τουρκικού στόλου με την Μοίρα των αδελφών Ορλώφ. Ο τουρκικός στόλος είχε 5 πλοία της γραμμής των 80 κανονιών, 10 των 60-70, 6 φρεγάτες, 6 Σεμπέκια, αι άλλα μικρότερα πλοία. 
Η Ρωσική μοίρα είχε 9 πλοία της γραμμής και τρεις φρεγάτες. Την αυγή της 24ης Ιουνίου/5 Ιουλίου τα Ρωσικά και τα τουρκικά πλοία παρατάχθηκαν για μάχη. Η ρωσική μοίρα αναπτύχθηκε σε τρεις γραμμές. Στην πρώτη γραμμή ήταν ο Ναύαρχος Σπυριντόνοφ με την Ναυαρχίδα «Άγιος Ευστάθιος», το θωρηκτό «Ευρώπη»με τον πλοίαρχο Κλοκασόφ, το θωρηκτό Αγια Τριάδα με τον πλοίαρχο Χμετέφσκι και η Φρεγάτα «Άγιος Νικόλαος». 
Στις 11:00 το πρωί ο Ορλώφ έδωσε το σήμα στο σύνολο του στόλου για να επιτεθεί στον εχθρό.
 Οι διοικητές της ρωσικής μοίρας χρησιμοποίησαν τις νέα τακτική και άρχισαν να επιτίθενται σε μια γραμμή κάθετη προς τον εχθρό. Αυτός ο ελιγμός ήταν πολύ επικίνδυνος, καθώς τα ρωσικά πλοία πλησίασαν με τουρκικά σε μια στήλη αλλά η ταχύτητα της κίνησης επέτρεψε να ελαχιστοποιηθούν οι απώλειες και ο εχθρός δεν ήταν σε θέση να επικεντρώσει στην ρωσική μοίρα όλα της τα όπλα του. 
Από τις πρώτες αναμετρήσεις το «Ευρώπη» έπαθε σημαντικές ζημιές στα κατάρτια του και αποσυρθηκε ενώ το Αγιος Ευστάθιος συγκρούστηκε με το τουρκικό «μπουρί ου Ζαφέρ» και οι ρώσοι έκαναν ρεσάλτου και κατέλαβαν το τουρκικό αλλά έπεσε φωτιά η πυριτιδαποθήκη του Αγιος Ευστάθιος και ανατινάχτηκε. Χάθηκαν 22 αξιωματικοί και 473 ναύτες. 
Το θωρηκτό "Τρείς Ιεράρχες' που διοικούσε ο Άγγλος Γκρέγκ κατέστρεψε την τουρκική ναυαρχίδα. Γύρω στις 14.00 οι Τούρκοι αποσύρθηκαν στο κόλπο του Τσεσμέ. Οι δυο στόλοι είχαν χάσει από ένα πλοίο αλλά οι ζημίες του τουρκικού στόλου ήταν τέτοιες και τόσες που δεν του επέτρεπαν να συνεχίσει τις επιχειρήσεις. 
Το βράδυ της 26ης Ιουνίου/ 7ης Ιουλίου ο ψαριανός Ιωάννης Βαρβάκης που είχε μετατρέψει το σεμπέκι του σε πυρπολικό , το οδήγησε και το κόλλησε σ΄ ένα μεγάλο Τουρκικό ντελίνι, μέσα στον Κόλπο , άναψε ο ίδιος το δαυλό το φιτίλι, και τίναξε το μεγάλο καράβι στον αέρα. 
Από την έκρηξη τινάχτηκε κι αυτός στην θάλασσα. Ακολούθησε πλήρης καταστροφή του στόλου των Τούρκων, αφού τα καράβια βρίσκονταν σε κοντινή απόσταση μεταξύ τους, και έπισαν φωτιά το ένα μετά το άλλο. 
Οι Ρώσοι μάζεψαν τον Βαρβάκη τραυματισμένο. 
Ο ναύαρχος Σπυριντόνοφ τον ονόμασε «Ήρωα του Τσεσμέ» και με το όνομα αυτό έγινε γνωστός στο Αστραχάν.
 Ο Αλέξης Ορλώφ ανέφερε την ηρωική πράξη του Βαρβάκη στην Αικατερίνη Β', η οποία με διάταγμά της τον ονόμασε υπολοχαγό του Ρωσικoύ στρατού. 
 Η καταστροφή στον Τσεσμέ ήταν η μεγαλύτερη ναυτική ήττα που υπέστησαν οι Οθωμανοί από τη Ναυμαχία της Ναυπάκτου το 1571.

Η Αικατερίνη η Μεγάλη, για να τιμήσει τον Αγαπημένο της Αλεξέι έστησε τρια μνημεία .Την Εκκλησία του Αγίου Ιωάννη , τον Οβελίσκο του Τσεσμέ, και τη 

Στήλη του Τσεσμέ στην Τσάρσκοε Σελό .

Δεν υπάρχουν σχόλια: