Πέμπτη 3 Ιανουαρίου 2019

3 Ιανουαρίου 1799. Η Ρωσο-τουρκική συνθήκη που άλλαξε τη μοίρα των Ελλήνων

Η ρωσο-τουρκική συμφωνία, 
για την ένταξη της Τουρκίας
στον αντι-γαλλικό συνασπισμό,  
υπογράφηκε στην Κωνσταντινούπολη 
στις 23 Δεκεμβρίου του 1798 /3 Ιανουαρίου 1799.

Λίγες ημέρες μετά,  για επιβράβευση, ο Κωνσταντίνος Υψηλάντης ,τοποθετήθηκε ηγεμών της Μολδαβίας.

Από ρωσικής πλευράς την συμφωνία υπέγραψε ο στρατηγός Βασίλης Τομαράς, ο διοικητής του στολίσκου του Λάμπρου Κατσώνη, και από τουρκικής ο Αχμέτ Αρίφ Μπέης ως υπουργός εξωτερικών, ενώ Μέγας Δραγουμάνος ήταν ο Κωνσταντίνος Υψηλάντης, του οποίου πνευματικό τέκνο ήταν η συμφωνία.

Στόχος των Υψηλαντών, ήταν η δημιουργία ενός ανεξάρτητου ελληνικού Κράτους στα Επτάνησα, που θα γινόταν ο πρόδρομος της απελευθέρωσης των Ελλήνων.
Η μεγαλοφυής ιδέα της αλληλεξουδετέρωσης των συμφερόντων Αγγλίας, Ρωσίας, Τουρκίας, ώστε το νέο κράτος να είναι σε θέση να ακολουθεί δική του πολιτική, μπορεί να προήλθε από τα Επτάνησα, αλλά διαμορφώθηκε από τον Αλέξανδρο και τον Κωνσταντίνο Υψηλάντη.
Στο πλαίσιο αυτής της πολιτικής αποκαταστάθηκαν επαφές και αλληλογραφία,, ανάμεσα στον Αντώνιο Καποδίστρια και τον Κωνσταντίνο Υψηλάντη.
Οι Γάλλοι, που πληροφορήθηκαν τις συνωμοτικές αυτές κινήσεις, εισέβαλαν στην οικεία Καποδίστρια, συνέλαβαν τον πατέρα και τον Ιωάννη τους φυλάκισαν και καταδίκασαν τον πατέρα σε θάνατο.

Το 1796, όταν ανέλαβε Μέγας Δραγουμάνος ο Κ. Υψηλάντης, οι Γάλλοι κατέλαβαν τα Επτάνησα, και στις 17 Νοεμβρίου, η «Σεμίραμις του Βορρά», μας άφησε χρόνους. Τη διαδέχθηκε ο γιός της Παύλος, ο τρελλός. που απομάκρυνε κακήν κακώς τον τελευταίο της ευνοούμενο, τον Πλατόν Αλεξάντροβιτς Ζούμποφ , (1767 – 1822), από το υπουργείο εξωτερικών, στον έμπειρο Αλεξάντερ Αντρέγιεβιτς Μπέζμποροντκα, (1747–1799), που πρότεινε την ουδετερότητα της Ρωσίας και πολιτική ειρήνης με όλες τις ευρωπαϊκές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένης της επαναστατημένης Γαλλίας.
Ο Μπέζμποροντκα ,τοποθέτησε σαν πρέσβη στην Κωνσταντινούπολη τον στρατηγό Βασίλη Τομαρά, τον διοικητή του στολίσκου του Λάμπρου Κατσώνη.

Η σύλληψη στα Επτάνησα από τους Γάλλους του ρώσου προξένου Αναστάσιου Κοχίνη , έδωσε την αφορμή, στον Τομαρά, και τον Κωνσταντίνο Υψηλάντη, να προτείνουν την τριπλή συμμαχία Αγγλίας, Ρωσίας και Τουρκίας, κατά της Γαλλίας, την οποία υποστήριξε ο άγγλος πρέσβης στην Κωνσταντινούπολη Τζων Σπένσερ Σμίθ, και την οποία αποδέχθηκε ο Τσάρος Παύλος, που μάλιστα αποφάσισε και την Ιταλική εκστρατεία, που την ανάθεσε στον «αήττητο στρατηγό» Σουβαρόφ, που ήταν πια 70 χρονών.

Τον Σεπτέμβριο του 1798 , η τουρκική κυβέρνηση εξέδωσε ένα μανιφέστο κήρυξης πολέμου κατά της Γαλλικής Δημοκρατίας, και επέτρεψε στο ρωσικό στόλο υπό τον Ουσακώφ να περάσει τον Βόσπορο και να μπει στο Αιγαίο.
Ιβάνοφ Μ: «Η ρωσική μοίρα υπό τις διαταγές του Ουσακώφ στα Στενά της Κωνσταντινούπολης» (1799)

Ο συνδυασμένος ρωσο-τουρκικός στόλος άρχισε τις επιχειρήσεις, με στόχο την απελευθέρωση των Ιονίων νήσων από τους Γάλλους.
Ο Λάμπρος, τότε, μαζί με τον σύντροφο του Νικόλαο Πάγκαλο, ζήτησαν τότε να τους επιτραπεί να κατέβουν με δικό τους πλοίο στο Αιγαίο, μαζί με τη μοίρα του Ουσακόφ.
Ο Λάμπρος δεν επέστρεψε, αλλά ο ταγματάρχης Πάγκαλος, τοποθετήθηκε πρώτα στη Στρατιά του Μίχελσον στη Μολδοβλαχία και μετά στη δύναμη των Επτανήσων.
Η αγγλική πολιτική εκδηλώθηκε με τη προκήρυξη του ναύαρχου Νέλσωνα της 9ης Οκτωβρίου του 1798, που εκδόθηκε στα ιταλικά και τα ελληνικά με την οποία υποσχόταν, «κάθε εξυπηρέτηση στους αγανακτισμένους Επτανησίους από τη συμπεριφορά των Γάλλων», και υπογράμμιζε ότι, «οι Επτανήσιοι πρέπει να είναι βέβαιοι ότι ουδεμία άλλη επιδίωξη υφίσταται εκ μέρους των Άγγλων παρά μόνο η απελευθέρωση τους από την τυραννία των Γάλλων»,ενώ τόνιζε ότι δεν υφίσταται, από την πλευρά της Αγγλίας, «ουδεμία πρόθεση ή απαίτηση είσπραξης φόρων», και ότι αν ζητηθεί η βρετανική βοήθεια και απαιτηθεί απόβαση στρατού, « οι κάτοικοι θα επιβαρυνθούν μόνο για τη διατροφή του αποβατικού αγήματος». Ο ναύαρχος γνωρίζοντας τη δύσκολη θέση των Επτανησίων που θα γινόταν ακόμη δυσκολότερη, μελλοντικά , από τους στενούς γείτονές τους, την Οθωμανική Αυτοκρατορία ανατολικά και την Αυστροουγγαρία βόρεια, εξέφραζε τη βεβαιότητα ότι οι Επτανήσιοι δεχόντουσαν την προσφορά του.

Η κοινή ρωσο-τουρκική ναυτική μοίρα κατέλαβε τα Κύθηρα στις 12 Οκτωβρίου 1798, και η απάντηση του Ρώσου Ναυάρχου Φιόντορ Ουσακόφ στους Αγγλους, δόθηκε με την προκήρυξη της 16ης Νοεμβρίου του 1798, με την οποία καλούσε τους ορθοδόξους Έλληνες να εξεγερθούν κατά των Γάλλων.
Στην εθνική προσπάθεια δημιουργίας του ελληνικού Κράτους στην Επτάνησο, συστρατεύθηκε και ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄, που εξέδωσε εγκύκλιο κατά των «άθεων» Γάλλων, και την οποία διάφοροι «ηλίθιοι αριστεροί», θεωρούν ως φιλοτουρκική ενέργεια. Στην επιχείρηση κατάληψης των Επτανήσων επιστρατεύτηκαν από τους Ρώσους και Έλληνες οπλαρχηγοί όπως ο Δράκος, ο Γρίβας, ο Μπουκουβάλας, ο Κοντογιάννης και ο καπετάν Κύρκος, ενώ στην Κέρκυρα σχηματίστηκε µια λαϊκή πολιτοφυλακή 1.900 ανδρών υπό την ηγεσία του Νικολάου Βούλγαρη. Στις διαπραγματεύσεις της Κωνσταντινούπολης,
ο Κωνσταντίνος Υψηλάντης, πέτυχε τον εθνικό του στόχο, να αποτραπεί η παραχώρηση των νησιών στον βασιλέα της Νεαπόλεως, όπως πρότειναν οι Άγγλοι, και να αποκλείσει τόσο την κατοχή τους από την Τουρκία όσο και από τη Ρωσία. Μετά την κατάληψη των νησιών άρχισαν νέες διαπραγματεύσεις για το καθεστώς της «Δημοκρατίας των Επτά Ενωμένων Νησιών», (Επτάνησος Πολιτεία και Repubblica Settinsulare), που κατέληξαν, στις 9/21 Μαρτίου 1800 , με την αναγνώριση των νησιών , ως Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας, με σύνταγμα, σημαία, στρατό και διπλωματική εκπροσώπηση.
Σε αυτές τις διαπραγματεύσεις μετείχε ο Αλέξανδρος Ν. Σούτσος, που δέχθηκε τη ρωσική πρόταση να επιτραπεί η εγκατάσταση ρωσικού στρατού στα νησιά, με αντάλλαγμα την παραχώρηση στην κατοχή της Τουρκίας των τεσσάρων ηπειρωτικών πόλεων που ανήκαν στη Βενετία και τα Επτάνησα, την Πάργα, την Πρέβεζα, τη Βόστιτζα, και το Βουθρωτό.

Περισσότερα στο βιβλίο μου "η Επανάσταση των Φιλογενών"

Δεν υπάρχουν σχόλια: